top of page

Heerlijkheid Balgoy en Keent - Het Kasteel

Bruggehoofd van Kleef 1350-1806

Het in de macht hebben van de heerlijkheid "Balgoy en Keent" paste in de expansiepolitiek van de graven van Kleef. Rond 1350 slaagde deze erin alle rechten aan zich te trekken. "Balgoy en Keent" werd in zijn geheel Kleefs leen ("alinghe heerlicheyt").

 

Om zijn macht te bevestigen bouwde de graaf van Kleef een kasteel (Huys tot Balgoye) in de na 1100 drooggevallen Maasarm. 

kasteel Balgoy ca. 1450

Met zijn zware zaaltoren en grote voorburcht behoorde het kasteel tot een van de geduchtste in het gebied. 

Wat de Graven van Kleef niet konden voorzien was dat één van de vele kasteelheren die het kasteel van hen in leen kregen, in 1367 verraad pleegde en het kasteel openstelde voor Gelderse troepen, (ze kregen recht van Open Huis). Deze kasteelheer had een zeer toepasselijke naam: Claes Trouweloos. Na een aantal jaren namen de Graven van Kleef wraak en trokken de hele heerlijkheid aan zich. In het begin van de 15de eeuw werd "Balgoy en Keent" op gruwelijke wijze door Kleefse troepen afgestraft.

kasteel Balgoy 1587

Als belangrijke versterking bleef het een rol spelen in de tachtigjarige oorlog en daarna ten tijde van de Republiek der Verenigde Nederlanden. In 1568 legerde Alva met schepen daar zijn troepen tijdens zijn beroemde veldtocht langs de Maas. Parma deed dat nog eens over in 1588.
Na 1600 gingen de rechten van "Balgoy en Keent" over op de Staten van Gelre. In 1674 werd de burcht verwoest door de Fransen, die de Republiek wilde inlijven. Een andere versie is dat ze het inmiddels vervallen kasteel in brand staken. 

Tot het einde toe (1838) is "Balgoy en Keent" een Kleefs leen gebleven en heeft het een rol gespeeld in de vaderlandse geschiedenis. 
Het kasteel verviel uiteindelijk wel, omdat het op het laatst nauwelijks nog werd bewoond.

In de lange rij families die met de heerlijkheid beleend werden zijn de families van Philipsthal en Van Weede van belang . De eerste bouwde eind achttiende eeuw een nieuw "Huys te Balgoy", een fraai landhuis op de puinkegel van het oude kasteel. Het werd nauwelijks bewoond. 

De tweede voorzag de rooms-katholieken van een schuilkerk (begraven in het Capacijnenkapel te Velp).

Oorlogsschepen op de rivier (rond 1600)

Ruine Huis te Balgoy

In het begin van de 20e eeuw was "Huys te Balgoy" in een vervallen staat en werd afgebroken. Dat was ook het geval met het buiten de omgrachting gebouwde koets- of bakhuis uit de 17e eeuw. Het stortte in 1979 in. 
Opgravingen 1941
Het feit dat we toch nog best veel weten van het middeleeuwse kasteel van Balgoy is te danken aan Renaud, die in de jaren veertig van de vorige eeuw de fundamenten van het kasteel blootlegde. In die periode werd ook bij egaliseringswerkzaamheden de burchtheuvel afgegraven en het grachtentracé gedempt. De eigenaar van de grond waarop het kasteel stond kreeg toestemming zand over de restanten van de fundering te gooien en er fruitbomen te planten. Misschien dat er in de toekomst mogelijkheden zullen zijn om dit stukje Balgoyse historie weer zichtbaar te maken.  
Wat op dit moment rest is de mooie omgeving, de Bremte Mere, een onderdeel van de ecologische verbindingszone gelegen tussen Wijchen en Balgoy. In dit gebied vinden we prachtige struweel- en vlechtheggen. 

Bronnen:
bottom of page